W Indiach stosowana jest prawdopodobnie od ponad 2500 lat jako naturalny medykament. Stanowi tam lek na uspokojenie, często nazywana jest „królową” ajurwedy. W Polsce znana jest od niedawna, jednak już wywołuje ogromne zainteresowanie i entuzjazm. Nie jest to jednak dziwne, biorąc pod uwagę jej potencjalne zbawienne działanie w okresie silnego stresu i przepracowania. Czym jest ashwagandha, czy faktycznie działa i czy można ją uznać za bezpieczną?
SPIS TREŚCI:
1. Ashwagandha – czym jest, właściwości
2. Ashwagandha – działanie
3. Ashwagandha – dawkowanie
4. Ashwagandha – skutki uboczne
1. Ashwagandha – czym jest, właściwości
Ashwagandhato surowiec pozyskiwany z rośliny Withania somnifera. Do jego wytworzenia wykorzystuje się liście i korzenie, a sama roślina powszechna jest w krajach położonych w strefie subtropikalnej. Korzenie klasyfikowane są do grupy określanej jako rasayana, które można scharakteryzować jako substancje odmładzające, dodające siły i wigoru. Witania zawiera wiele związków biologicznie czynnych, w tym alkaloidy, laktony steroidowe, saponiny czy witanolidy i glikowitanolidy. Uwagę zwraca się często na takie substancje jak witaferyna A, witanolid D oraz sitoindozydy, a także na wysoką zawartość żelaza. Ashwagandha swoją popularność uzyskała dzięki właściwościom adaptogennym. Adaptogenami nazywamy takie substancje, które mają na celu wspomaganie organizmu w momentach nasilonego stresu fizycznego lub psychicznego. Mają wspierać odp*rność organizmu i zwiększać możliwości umysłu i ciała. Jak się okazuje, witania prezentuje szereg innych, korzystnych dla organizmu działań.
2. Ashwagandha – działanie
Ashwagandha ze względu na swoje właściwości od dawna stosowana była w medycynie wschodniej. Biorąc pod uwagę jej pozytywne oddziaływanie na zdrowie człowieka, można faktycznie zastanowić się nad wskazaniami do włączenia jej suplementacji. Trudno zdecydować, od których właściwości rozpocząć.
Ashwagandha działa przeciwgrzybiczo oraz przeciwbakteryjnie, m.in. w stosunku do takich patogenów jak Candida albicans. Wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Badacze zauważyli, że roślina działa hamująco na wzrost komórek nowotworowych piersi oraz okrężnicy. Ochronne działanie zauważono takżewobec raka skóry. Ashwagandha zmniejsza stan zapalny, działa antyoksydacyjnie, a dzięki temu potencjalnie opóźnia procesy starzenia się organizmu. Ze względu na wymienione działanie przeciwzapalne zakłada się korzystne działanie w chorobach reumatologicznych. W badaniach z użyciem ziół, w tym witanii, zauważano zmniejszenie odczucia bólu oraz poprawę w sprawności, co niewątpliwie wpływa także na poprawę w sferze psychicznej. Oddziałuje również na opóźnienie związanych z wiekiem zaburzeń w funkcjonowaniu ustroju.
Działanie adaptogenne polega głównie na redukcji stresu i korzystnym wpływie na układ nerwowy. Wykazano, że roślina zmniejsza stężenie kortyzolu, tzw. hormonu stresu. Witania pozytywnie oddziałuje na kojarzenie oraz pamięć, wpływa ochronnie na komórki nerwowe. Ekstrakty z rośliny mają pozytywny wpływ na skutki stresu w organizmie. Działanie to dotyczy m.in. wrzodów żołądka oraz uszkodzeń spowodowanych powstającymi w sytuacjach stresowych wolnymi rodnikami. Duże nadzieje wiąże się z działaniem ashwagandhy u osób z chorobami neurodegeneracyjnymi, w tym z chorobami Parkinsona i Alzheimera. Wstępne badania przeprowadzano jednak na zwierzętach. Zauważono, że witania wpływa na wzrost pewnych struktur komórek nerwowych (tzw. dendrytów). Duży wpływ na funkcjonowanie mózgu zauważa się w przebiegu depresji. Korzystny wpływ witanii jest porównywalny do działania niektórych leków stosowanych w tej chorobie. Witania zmniejszała m.in. stany lękowe.
Roślina pozytywnie oddziałuje także na wątrobę, która poddawana jest działaniu wysokich stężeń metali ciężkich. Tutaj ashwagandha wykazuje aktywność podobną do sylimaryny, która jest wiodącą substancją we wspomaganiu omawianego narządu. W ajurwedzie witania uważana jest również za afrodyzjak oraz środek zwiększający liczbę plemników. Ashwagandha uważana jest w kulturze wschodniej także za substancję wspomagającą leczenie zaparć oraz zasypianie. Witania wpływa również na polepszenie samej jakości snu. Należy jednak pamiętać, że omawiana roślina zwiększa działanie leków o właściwościach nasennych. Ze względu na znaczną ilość żelaza ashwagandha może być stosowana wspomagająco w leczeniu niedokrwistości z niedoboru tego składnika. Można znaleźć zalecenie połączenia jej sproszkowanej postaci z mlekiem oraz melasą. Innymi stanami, w których ashwagandha może być pomocna, są bóle mięśniowe i złe samopoczucie w okresie okołomenopauzalnym, a także tzw. zespół niespokojnych nóg (najlepiej w połączeniu z magnezem). Badania z udziałem osób chorujących na cukrzycę pozwoliły również zauważyć poprawę w poziomie glukozy we krwi. Warto pamiętać, że stres oddziałuje również na glikemię. Stąd poprzez wpływ na reakcję stresową organizmu witania może działać wspomagająco w terapii cukrzycy.
Sklep fabryka siłyNajczęściej kupowane
3. Ashwagandha – dawkowanie
Dawkowanie ashwagandhy zależeć będzie m.in. od postaci, w jakiej zakupimy omawiany suplement. Najbardziej powszechne są specyfiki w płynie lub kapsułki. Ekstrakty z witanii w postaci płynnej zalecane są zwykle w ilości 1,5 ml podzielonych na 3 porcje po 15 kropli. Taki sposób dawkowania powinien trwać 7 dni, natomiast po tym okresie dawki można zmniejszyć w zależności od własnych potrzeb. Warto zwrócić uwagę, że ekstrakty takie w swoim składzie mogą zawierać oprócz składnika głównego i wody także alkohol etylowy. Krople należy aplikować pod język i nie łykać przez 3 sekundy. Zwykle zaleceniem przy stosowaniu kapsułek jest przyjmowanie 2 sztuk podzielonych na 2 porcje w ciągu dnia. Najlepiej przyjmować je przed posiłkiem i popić szklanką wody. Dodatkowym zaleceniem producentów niektórych suplementów jest zastosowanie miesiąca przerwy przy aplikacji ashwagandhy przez 6 miesięcy.
4. Ashwagandha – skutki uboczne, przeciwwskazania
W badaniach z zastosowaniem ashwagandhy nie zauważono niekorzystnych skutków ubocznych u osób zdrowych. Zawsze jednak należy pamiętać o odpowiednim jej stosowaniu i nieprzekraczaniu dawek zalecanych przez producenta. Jeśli natomiast mamy jakiekolwiek problemy zdrowotne, warto przed zastosowaniem suplementu zasięgnąć opinii specjalisty. Stosowanie suplementów zgodnie z dołączonymi ulotkami producentów jest przeciwwskazane u dzieci poniżej 14 roku życia, a także u kobiet w ciąży oraz karmiących.
Ashwagandha działa w sposób wielokierunkowy na organizm. Jeśli czujemy się przemęczeni, przepracowani lub dokucza nam przewlekły stres, warto przemyśleć jej zastosowanie. Witania jest ziołem bezpiecznym, jednak zawsze należy pamiętać o jej prawidłowym dawkowaniu. Tylko wtedy możemy osiągnąć korzystne dla nas efekty i cieszyć się większym wigorem, energią i lepszym zdrowiem.
Bibliografia
Obidoska G., Sadowska A., Rośliny o działaniu adaptogennym, „Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin” 2004, 233, 163–171.
Mishra L.-Ch., Singh B.B., Scientific Basis for the Therapeutic Use of Withania somnifera (Ashwagandha): A Review, „Alternative Medicine Review” 2000, 5(4), 334–346.
Giovindarajan R., Vijayakumar M., Pushpangadan P., Antioxidant approach to disease management and the role of 'Rasayana' herbs of Ayurveda, „Journal of Ethno-Pharmacology” 2005, 99, 165–178.
Ho Thanh Ł., Brodowiak A., Adaptogeny – wschodnie lekarstwo czy zachodnia moda?, „Food Forum” 2017, 4(20), 58–63.
